تاريخچه تشكيل ادراه کل امور عشاير استان اصفهان و وضعیت عشایر استان
جامعه عشاير ايران در طول تاريخ پرفراز و نشيب كشور همواره در حوزه سياست و اقتصاد ملي نقش انكارناپذيري داشته است. براساس منابع تاريخي در سال 1245 هجري شمسي حدود 6/38 و در سال 1278 حدود 9/22 درصد جمعيت كل كشور را جمعيت عشاير تشكيل ميدادهاند. لذا در همه دورانها يكي از دغدغههاي مهم دولتيها و حكومت بحث عشاير بوده است. بطوريكه در سال 1275 هجري شمسي پيشنهادي مبني بر تأسيس« وزارتخانه يا شوراي عالي ايلها» مطرح ميگردد.
در سال 1305 هجري شمسي ادارهاي به نام «اداره اسكان ايلات» زير نظر«وزارت داخله» تشكيل شد كه اين اداره به كمك نيروهاي انتظامي و نظامي، چگونگي خلعسلاح و اسكان اجباري عشاير را به عهده داشت. در اين دوره نيروهاي دولتي پس از استقرار در بين عشاير و خلع سلاح آنان، اقدام به ايجاد «ستاد اجرايي به منظور تغيير شيوه معيشت» ميكردند. در سال 1325 تشكيلات و نهاد رسميتري بنام «شوراي عشايري» در دولت وقت تشكيل شد. اين شورا ظاهراً فعاليت چنداني نداشته است. وليكن در تدوين و ارائه برنامههاي توسعه كشور موضوعات عشاير را مطرح نموده است. در برنامه هفت ساله اول در سالهاي 1327 لغایت 1334 براي اسكان ايلات و تبديل اقتصاد دامپروري متحرك عشايري به اقتصاد مختلط كشاورزي- دامپروري در دشت مغان طرح ايجاد يك شركت عمراني، براي تأمين آب از رودخانه ارس با هدف كشاورزي مورد توجه قرار گرفت.
در سال 1345 كميتهاي به منظور تدوين برنامههاي عشاير در برنامه چهارم تشكيل شد و در سال 1347 مسئوليت اين كميته به «دفترآباداني مناطق عشايري» در وزارت مسكن و آباداني سپرده شد. در سال 1351 اين طرح هم تغيير نام يافت و تحت عنوان «دامداران متحرك» اجراي آن به وزارت كشاورزي و منابع طبيعي واگذار شد. در نهايت در اسفندماه سال 1353 براساس مصوبه مجلس شوراي ملي «سازمان دامداران متحرك» با يك پشتوانه قانوني در مجموعه وزارت كشاورزي تشكيل شد. در ابتدا مركزيت «سازمان دامداران متحرك» بر مبناي عدم تمركز در شهر اصفهان قرار داده شد. مهمترين دليل انتخاب شهر اصفهان موقعيت خاص در منطقه زاگرس (كه بيشترين جمعيت عشاير را دارد) و در مركز كشور هم قرار گرفته است. سازمان دامداران متحرك عمدتاً وظيفه خدماترساني و پشتيباني از عشاير كوچنده و امور عمراني را به عهده داشته است.
در سال 1362 اين سازمان از وزارت كشاورزي جدا و به وزارتخانه تازه تأسيس جهاد سازندگي پيوسته و تشكيلات مركزي آن هم از اصفهان به تهران انتقال پيدا كرد. در اصفهان تشكيلات اداري امور عشاير تحت عنوان «اداره كل امور عشاير استان اصفهان» به فعاليت خدماترساني به عشاير ادامه داد تا اينكه در سال 1380 از نظر تشكيلاتي و سطح سازماني از اداره كل به (مديريت امور عشاير استان اصفهان) تغيير پيدا كرد. هر چند كه بعد از گذشت چند سال هنوز برخي از مكاتبات رسمي ادارات استاني از طرف تعدادي دستگاهها عنوان سازمان امور عشاير اصفهان يا اداره كل امور عشاير اصفهان درج ميگردد. تركيب اجتماعي جمعيت ايران متشكل از سه جامعه شهري، روستايي و عشايري است و حيات اجتماعي در اين سرزمين از ديرباز متأثر از روابط متقابل اين سه گروه بوده است.
در اين ميان جامعه عشايري همواره نقش بارز و تعيينكنندهاي در سرنوشت سياسي و حيات اقتصادي كشور داشته است. اين جامعه در حال حاضر داراي 212 هزار خانوار و بيش از يك ميليون و 200 هزار نفر جمعيت است كه 20 درصد از مواد پروتئيني و ساير فرآوردههاي دامي و 35 درصد صنايع دستي كشور را توليد ميكند.
در استان اصفهان براساس سرشماري مركز آمار ايران در سال 87، جمعيت عشاير استان در قالب سه ايل بختياري، قشقايي و عرب جرقويه 9605 خانوار با جمعيت 52 هزار و 984 نفر است كه در شهرستانهاي سميرم، شهرضا، دهاقان، چادگان، فريدونشهر و ساير شهرستانها استقرار مييابند.
اداره کل امور عشاير استان اصفهان نيز در راستاي ارائه خدمات به عشاير كوچرو، عشاير اسكان يافته و افرادي كه متقاضي اسكان هستند، در قالب چهار طرح عمده ارائه خدمات پشتيباني به كوچندگان، عمليات اجرايي اسكان عشاير، طرح مطالعات جامع ساماندهي خانوارهاي عشاير و طرح جايگزيني سوخت فسيلي به جاي سوختهاي نباتي برنامهريزي و فعاليت ميكند.
باتوجه به اينكه جامعه عشايري در نقاط جغرافيايي سختگذر زندگي ميكنند، از كمترين شاخصهاي توسعه انساني اعم از بهداشت و درمان، آب آشاميدني، خدمات دامپزشكي، راه، سوخت، سواد و ايلراهها برخوردارند و اين در حالي است كه هر چادر عشاير يك كارگاه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و واحد توليدي است.
|